Badanie HRV – badanie zmienności rytmu zatokowego serca

Bardzo często otrzymuję od was zapytania czym jest i jak wygląda badanie, które przeprowadzam podczas konsultacji w Mitoterapii. Nagranie, jak wygląda badanie można znaleźć pod linkiem: klik.

Badanie, które wykonuję nazywa się badaniem zmienności rytmu zatokowego serca (po angielsku: heart rate variability – HRV). Nie jest to badanie diagnozujące, ale prognozujące i z powodzeniem jest używane przez specjalistów i naukowców na całym świecie, łącznie z Polską.

Badanie jest związane z rytmem pracy serca generowanym przez podstawowy fizjologiczny ośrodek bodźcotwórczy – węzeł zatokowy. Prostszym językiem pisząc, jest ono przedstawieniem w jaki sposób funkcjonuje autonomiczny układ nerwowy oraz jak modulowana jest czynność serca. Dzięki badaniu możemy ocenić zdolności adaptacyjne.

Badanie HRV nie jest badaniem nowym, jego historia sięga już lat 60-tych XX wieku, kiedy to dwaj naukowcy Hon i Lee zauważyli specyficzną zależność pomiędzy wynikami badania HRV a zagrożeniem płodu. Wtedy to po raz pierwszy zorientowali się, że badanie HRV może być uważane za badanie prognostyczne.

Już w latach 70-tych wykazano, że obniżony wynik HRV jest powiązany ze zwiększonym ryzykiem zgonu u pacjentów, którzy przeżyli zawał serca. 

Ważnym jest fakt, że badanie HRV jest ogólnie stosowane i uznawane, a standardy pomiaru i wytyczne związane z odczytywaniem wyniku zostały ustalone przez międzynarodowe towarzystwa kardiologiczne i elektrofizjologiczne w 1996 roku. 

Często spotykam się z obawami, czy badanie HRV jest badaniem bolesnym i czy mogą być po nim skutki uboczne. Bardzo dobrą wiadomością jest to, że badanie zmienności rytmu zatokowego serca jest badaniem całkowicie bezbolesnym i nieinwazyjnym. W Mitoterapii badanie trwa maksymalnie 5 minut, podczas badania osoba badana siedzi wygodnie na krześle. 

Jak wspomniałam wcześniej, wynik badania jest powiązany z autonomicznym układem nerwowym zwanym wegetatywnym czyli całkowicie niezależnym od woli. AUN dzieli się na dwie części: współczulną i przywspółczulną. Pomiędzy tymi dwiema częściami zachodzi dynamiczna równowaga. Jest to ważna cecha, która u zdrowych ludzi umożliwia skuteczną i szybką reakcję na zmiany w homeostazie ustroju. Następuje dzięki temu odpowiednia modyfikacja pracy serca, która jest uzależniona od zmiennych warunków zewnętrznych i wewnętrznych.

Narządy wewnętrzne jak i serce są unerwione poprzez dwie wspomniane części, a wynik ich działania jest powiązany z modulacją czynności węzła zatokowego.

Ośrodki związane z autonomiczną regulacją czynności serca w mózgu to:

• jądro grzbietowe nerwu błędnego,
• jądro pasma samotnego,
• Istota sera okołowodociągowa,
• ciało migdałowe,
• wzgórze,
• podwzgórze,
• zakręt obręczy,
• wyspa,
• kora przedczołowa. 

W jaki sposób następuje zwiększenie częstości rytmu serca.

Jest ono powiązane z układem współczulnym, który poprzez wpływ na węzeł zatokowy uwalnia noradrenalinę i adrenalinę z zakończeń nerwowych. Następuje to za pośrednictwem receptorów beta-adrenergicznych i jest aktywowany przekaźnik drugorzędowy – białko Gs. Dzięki temu zostaje zwiększona aktywność cyklazy adenylowej, a następnie kinazy białkowej A. W konsekwencji zostają otworzone kanały wapniowe i następuje wzrost wewnątrzkomórkowego stężenia jonów wapnia – wynikiem jest zwiększenie częstości rytmu serca.

Droga do zmniejszenia częstości rytmu serca.

W tym przypadku z pomocą przychodzą włókna układu przywspółczulnego związane z nerwem błędnym. Wydzielają one acetylocholinę, która aktywuje białko Gi i następuje zahamowanie aktywności cyklazy adenylowej. W rezultacie mamy do czynienia z inaktywacją kinazy białek A, otwierają się kanały potasowe. Powoduje to zmniejszenie przewodnictwa skutkujące zwolnieniem czystości rytmu serca. W stanie spoczynku dominuje napięcie nerwu błędnego, a o zmienności rytmu decyduje jego modulacja.

Źródło: link.